RBI AFA
बँकिंग फसवणूक रोखण्यासाठी आरबीआयने पूर्ण तयारी केली आहे. यासाठी नुकताच नवीन आराखडा तयार करण्यात आला आहे. ही पर्यायी प्रमाणीकरण यंत्रणा ऑनलाइन किंवा डिजिटल पेमेंट करणाऱ्या वापरकर्त्यांसाठी सुरक्षिततेचा अतिरिक्त स्तर तयार करेल. गेल्या काही वर्षांत ज्या प्रकारे ऑनलाइन फसवणुकीच्या घटना वाढल्या आहेत, ते लक्षात घेता, रिझर्व्ह बँकेचे हे पाऊल देशातील करोडो ऑनलाइन पेमेंट वापरकर्त्यांसाठी दिलासा देणारे ठरणार आहे.
AFA (ॲडिशनल फॅक्टर ऑफ ऑथेंटिकेशन) म्हणजे काय?
सेंट्रल बँकेने डिजिटल पेमेंटच्या सुरक्षिततेला सर्वोच्च प्राधान्य दिले आहे. यासाठी, नवीन प्रमाणीकरण घटक एकत्रीकरण (AFA) किंवा प्रमाणीकरणाचे अतिरिक्त घटक वापरकर्त्यांनी केलेल्या ऑनलाइन पेमेंटसाठी एक नवीन सुरक्षा स्तर तयार करेल. हा सुरक्षा स्तर आधीच अस्तित्वात असलेल्या प्रतिबंधात्मक पद्धतीमध्ये सुधारणा करेल म्हणजेच एसएमएस आधारित ओटीपी (वन टाइम पासवर्ड).
रिझर्व्ह बँकेने आपल्या मार्गदर्शक तत्त्वांच्या मसुद्यात म्हटले आहे की, डिजिटल पेमेंट करणाऱ्या लोकांच्या सुरक्षेला लक्षात घेऊन एएफएची गरज भासू लागली आहे. डिजिटल पेमेंट इकोसिस्टमसाठी एसएमएस आधारित OTP प्रथम AFA म्हणून वापरला गेला. जरी, OTP वर आधारित सुरक्षा पद्धत सध्या चांगली कार्यरत आहे, परंतु तांत्रिक प्रगतीमुळे, पर्यायी प्रमाणीकरण यंत्रणा वापरणे ही काळाची गरज आहे.
AFA कसे काम करेल?
सेंट्रल बँकेने आपल्या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये म्हटले आहे की AFA साठी ग्राहकाने वापरलेले कोणतेही क्रेडेन्शियल इनपुट वापरले जाईल, जे पेमेंट निर्देशांसाठी सत्यापित केले जाऊ शकते. RBI ने ते खाली दिलेल्या तीन श्रेणींमध्ये ठेवले आहे.
- वापरकर्त्यांनी सेट केलेला पासवर्ड, पिन किंवा वाक्यांश AFA साठी समाविष्ट केला जाईल.
- याशिवाय हार्डवेअर किंवा सॉफ्टवेअर टोकन वापरता येतात.
- एवढेच नाही तर सुरक्षेचा स्तर वाढवण्यासाठी बायोमेट्रिक म्हणजेच फिंगरप्रिंटचाही वापर केला जाऊ शकतो.
OTP व्यतिरिक्त, रिझर्व्ह बँक जोखीममुक्त डिजिटल पेमेंट इकोसिस्टमसाठी पिन, पासवर्ड, बायोमेट्रिक किंवा सुरक्षा टोकन वापरू शकते. अशाप्रकारे येत्या काळात ऑनलाइन बँकिंग फसवणुकीवर नियंत्रण मिळवता येईल.
हेही वाचा – iPhone 16 Pro मध्ये युजर्सचे मोठे टेन्शन दूर होणार, हे 5 खास फीचर्स पहिल्यांदाच मिळणार
