दूरसंचार विभाग (DoT)
दूरसंचार विभाग (DoT) एक प्रस्ताव जारी करून टेलिकॉम ऑपरेटर्स एअरटेल आणि व्होडाफोन आयडिया तणावात आहेत. दूरसंचार विभागाने या दोन कंपन्यांकडून नेटवर्कमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या ‘नॉन-ट्रस्टेड सोर्स’ची माहिती मागवली आहे. दूरसंचार विभागाने यासाठी या दोन्ही टेलिकॉम कंपन्यांना अनेक स्मरणपत्रेही पाठवली आहेत, मात्र आतापर्यंत या दोन्ही कंपन्यांनी ही माहिती दिलेली नाही.
ही महत्त्वाची माहिती विचारली
दूरसंचार विभागाने विशेषत: Airtel आणि Vodafone-Idea कडून नेटवर्क सेवेमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या Huawei आणि ZTE च्या उपकरणांचे तपशील मागवले आहेत, कारण या दोन्ही कंपन्यांनी ‘नॉन-ट्रस्टेड’ स्थिती असलेल्या इतर कंपन्यांचे विलीनीकरण केले आहे किंवा त्यांचे अधिग्रहण केले आहे ‘स्रोत’ कडील उपकरणे म्हणजेच गैर-विश्वसनीय स्रोत उपलब्ध नाहीत.
DoT ने वर्षाच्या सुरुवातीला दूरसंचार ऑपरेटरना Huawei आणि ZTE सारख्या अविश्वासू स्रोतांकडून किती नेटवर्क उपकरणे खरेदी केली आहेत हे शोधण्यासाठी सूचना जारी केल्या होत्या. दूरसंचार ऑपरेटरना अशा गैर-विश्वसनीय स्त्रोतांकडून सॉफ्टवेअरचे तपशील पाठविण्यास सांगितले होते. दूरसंचार विभागाच्या या सूचनेचा उद्देश विश्वसनीय स्त्रोतांकडून खरेदी केल्यास किती खर्च येईल हे जाणून घेणे हा होता.
राष्ट्रीय सुरक्षेचा प्रश्न
देशाची सुरक्षा आणि सार्वभौमत्व लक्षात घेऊन, सरकारला गैर-विश्वसनीय स्त्रोत म्हणजेच चीनी कंपन्यांचे उपकरण नेटवर्क वापरायचे नाही. मनीकंट्रोलच्या अहवालानुसार, एका सरकारी अधिकाऱ्याने सांगितले आहे की, दूरसंचार ऑपरेटर्सनी हा अहवाल अद्याप दूरसंचार विभागाकडे सादर केलेला नाही. त्यांना अनेकवेळा स्मरणपत्रे पाठविण्यात आली, मात्र अद्याप कोणताही प्रतिसाद मिळालेला नाही.
अमेरिकेच्या धर्तीवर रिप आणि रिप्लेस प्रोग्राम
दूरसंचार विभागाने दूरसंचार कंपन्यांना दिलेला हा प्रस्ताव ‘रिप अँड रिप्लेस’ कार्यक्रमासारखा आहे, जो अमेरिकन सरकारने राष्ट्रीय सुरक्षा लक्षात घेऊन लागू केला आहे. यासाठी सरकारने दूरसंचार कंपन्यांना आर्थिक मदत केली होती. अमेरिका आणि ब्रिटनमध्ये, विश्वासार्ह स्त्रोतांकडील उपकरणांसह गैर-विश्वसनीय स्त्रोतांकडून उपकरणे बदलण्यावर भर देण्यात आला आहे. दूरसंचार विभागाला भारतातही असेच करायचे आहे, जेणेकरून देशातील करोडो दूरसंचार वापरकर्त्यांचा वैयक्तिक डेटा कोणत्याही गैर-विश्वसनीय स्त्रोतांपर्यंत, विशेषतः चिनी कंपन्यांपर्यंत पोहोचू नये.
