श्याम बेनेगल
ज्येष्ठ चित्रपट दिग्दर्शक श्याम बेनेगल यांच्या निधनाने भारतीय चित्रपटसृष्टीत शोककळा पसरली आहे. श्याम बेनेगल यांचे वयाच्या ९० व्या वर्षी निधन झाले. 1970 आणि 1980 च्या दशकात समांतर सिनेमाच्या उदयात बेनेगल यांचा मोलाचा वाटा होता, ज्यामुळे सामाजिकदृष्ट्या संबंधित कथा, सशक्त कथाकथन आणि वास्तववादाची भावना निर्माण झाली. त्यांच्या निधनाने चित्रपटसृष्टीत कधीही भरून न येणारी पोकळी निर्माण झाली असून संपूर्ण इंडस्ट्री त्यांना श्रद्धांजली अर्पण करत आहे. भारतीय चित्रपटसृष्टीला नवे रूप देणारे दूरदर्शी चित्रपट निर्माते श्याम बेनेगल यांना प्रत्येकजण आठवत आहे.
बेनेगल असे चित्रपट बनवत असत
‘अंकुर’, ‘मंथन’, ‘भूमिका’ आणि ‘निशांत’ यांसारख्या चित्रपटांद्वारे तिने ग्रामीण सशक्तीकरणापासून ते लैंगिक असमानतेपर्यंत जटिल सामाजिक समस्यांचा शोध घेतला, अनेकदा उपेक्षित समुदाय आणि त्यांच्या संघर्षांवर प्रकाश टाकला. त्यांचे चित्रपट केवळ पडद्यावरच्या कथा नव्हते, तर भारतातील राजकीय आणि सामाजिक वास्तवाचे प्रतिबिंब होते, त्यात असामान्य परिस्थितीत अडकलेल्या सामान्य लोकांचे जीवन चित्रण होते. आता चित्रपटसृष्टीतील कलाकार दिग्दर्शकाला अखेरचा निरोप देत आहेत.
शेखर कपूर यांनी शोक व्यक्त केला
श्याम बेनेगल यांच्या निधनाचे वृत्त कळताच सोशल मीडिया आणि विविध व्यासपीठांवर शोकसंवेदना आणि श्रद्धांजलींचा पूर आला आहे. श्रद्धांजली अर्पण करणाऱ्यांपैकी एक चित्रपट निर्माता शेखर कपूर होते, ज्यांनी भारतीय चित्रपटसृष्टीवरील बेनेगल यांच्या अग्रगण्य प्रभावावर चिंतन करण्यासाठी ट्विटरवर घेतले. कपूर यांनी लिहिले, ‘त्याने ‘न्यू वेव्ह’ सिनेमा तयार केला. अंकुर, मंथन आणि इतर असंख्य चित्रपटांनी भारतीय चित्रपटाची दिशा बदलणारा माणूस म्हणून श्याम बेनेगल नेहमीच स्मरणात राहतील. शबाना आझमी आणि स्मिता पाटील यांसारख्या दिग्गज कलाकारांना त्यांनी स्टार बनवले. निरोप, माझा मित्र आणि मार्गदर्शक.’
अक्षय कुमारनेही दुःख व्यक्त केले
अभिनेता अक्षय कुमारनेही आपले दु:ख शेअर केले आणि म्हटले की, ‘श्याम बेनेगल जी यांच्या निधनाची बातमी ऐकून दुःख झाले. आपल्या देशातील सर्वोत्कृष्ट चित्रपट निर्मात्यांपैकी एक, एक दंतकथा. ओम शांती.’
सुधीर मिश्रा यांनी एक सखोल गोष्ट सांगितली
चित्रपट निर्माते सुधीर मिश्रा, ज्यांना त्यांच्या सामाजिक भान असलेल्या सिनेमासाठी ओळखले जाते, त्यांना हृदयस्पर्शी श्रद्धांजली वाहताना म्हणाले, ‘श्याम बेनेगल यांच्याबद्दल खूप काही लिहिले जाईल, परंतु माझ्यासाठी फार कमी लोक बोलतात की त्यांच्या चित्रपटांबद्दल शोक आणि दु:ख होते. आम्ही सर्व शक्य जगात सर्वोत्तम जगत नव्हतो. त्यांच्या चित्रपटांनी नेहमीच सामाजिक आणि राजकीय वास्तवातील खोल भावनिक प्रवाह विलक्षण सूक्ष्मतेने टिपले.’
चिरंजीवी म्हणाले- मी दु:खी आहे
श्याम बेनेगल यांच्या निधनाबद्दल तीव्र शोक व्यक्त करताना, तेलुगु सुपरस्टार चिरंजीवी यांनी लिहिले, ‘आपल्या देशातील उत्कृष्ट चित्रपट निर्माते आणि महान विचारवंतांपैकी एक श्री श्याम बेनेगल यांच्या निधनाने मला खूप दुःख झाले आहे. त्यांनी भारतातील काही उज्ज्वल चित्रपट प्रतिभांचा शोध घेतला आणि त्यांचे पालनपोषण केले. त्यांचे चित्रपट, चरित्रे आणि माहितीपट हे भारताच्या महान सांस्कृतिक वारशाचा अविभाज्य भाग आहेत. एक हैदराबादी आणि माजी राज्यसभा सदस्य, बेनेगल सरांच्या उत्कृष्ट कामांना भारतीय चित्रपटसृष्टीत नेहमीच उच्च स्थान दिले जाईल. साहेब शांतपणे विश्रांती घ्या!’
काजोलने दुःख व्यक्त केले
शोक व्यक्त करताना बॉलीवूड अभिनेत्री काजोलने लिहिले की, ‘महान कलाकार श्याम बेनेगल यांच्या निधनाने मला खूप दुःख झाले आहे. भारतीय चित्रपटसृष्टीतील त्यांचे योगदान अतुलनीय आहे आणि त्यांचा वारसा त्यांच्या अतुलनीय कामातून पुढे चालू राहील.’
मनोज बाजपेयी यांनी त्यांचा अनुभव सांगितला
बॉलीवूड अभिनेता मनोज बाजपेयी यांनीही तीव्र शोक व्यक्त करताना म्हटले आहे की, ‘भारतीय चित्रपटसृष्टीसाठी हे हृदयद्रावक नुकसान आहे. श्याम बेनेगल हे केवळ दिग्गज नव्हते; ते एक दूरदर्शी होते ज्यांनी कथाकथनाची कला पुन्हा परिभाषित केली आणि पिढ्यांना प्रेरणा दिली. जुबैदामध्ये त्याच्यासोबत काम करणे हा माझ्यासाठी एक परिवर्तनकारी अनुभव होता, ज्याने मला त्याच्या कथाकथनाची अनोखी शैली आणि अभिनयाची बारकाईने समज दिली. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली मी शिकलेल्या गोष्टींसाठी मी सदैव ऋणी राहीन. त्याच्यासोबत काम करण्याची संधी मिळणे हा माझ्यासाठी मोठा सन्मान होता. त्यांनी सांगितलेल्या कथा आणि त्यांनी स्पर्श केलेल्या जीवनात त्यांचा वारसा कायम राहील. श्याम बाबू शांत राहा. ओम शांती.’
