अमिताभ बच्चन यांचा हा चित्रपट ५० वर्षांपूर्वी प्रदर्शित झाला होता
अमिताभ बच्चन यांनी ७० च्या दशकात अनेक उत्तमोत्तम चित्रपट दिले. 1975 हे वर्ष अमिताभ बच्चन यांच्यासाठी सर्वात भाग्यवान ठरले. या वर्षी त्याने बॅक टू बॅक हिट सिनेमे दिले. एकेकाळी अमिताभ बच्चन यांना त्यांच्या चित्रपटात साईन करण्यास नाखूष असणारे चित्रपट निर्माते आणि दिग्दर्शक अमिताभ बच्चन यांची भूमिका असलेला कोणताही चित्रपट नक्कीच हिट होणार असे मानू लागले. 1973 मध्ये रिलीज झालेला ‘जंजीर’ हा अमिताभ बच्चन यांचे नशीब बदलणारा चित्रपट होता. 1975 मध्ये रिलीज झालेल्या ‘शोले’ने इतिहास रचला, पण ‘शोले’पूर्वी एक असा चित्रपट होता ज्यामध्ये अमिताभ बच्चन यांना कास्ट करण्यात चित्रपटाचे निर्माते कचरत होते.
जंजीरने बिग बींच्या करिअरची दिशाच बदलून टाकली
अमिताभ बच्चन बिग बी यांनी ‘सात हिंदुस्तानी’ मधून आपल्या करिअरची सुरुवात केली आणि हा चित्रपट बॉक्स ऑफिसवर अपयशी ठरला. यानंतरही अमिताभ बच्चन यांचे अनेक चित्रपट फ्लॉप ठरले. 1973 मध्ये रिलीज झालेला ‘जंजीर’ हा त्यांच्या कारकिर्दीतील पहिला यशस्वी चित्रपट ठरला. आजपर्यंत एकही चित्रपट १९७५ साली प्रदर्शित झालेल्या ‘शोले’चा विक्रम मोडू शकलेला नाही. पण, शोलेच्या आधी आलेल्या ‘दीवार’ या सुपरहिट चित्रपटात बिग बींना कास्ट करण्याची निर्मात्यांना इच्छा नव्हती.
दिवारसाठी अमिताभ बच्चन यांची पहिली पसंती नव्हती
या चित्रपटात अमिताभ बच्चन यांच्यासोबत शशी कपूर, नीतू सिंग आणि परवीन बाबी मुख्य भूमिकेत होते. केवळ दिवारची कथाच नाही तर त्यातील संवाद आणि गाण्यांनीही लोकांना त्याचे चाहते बनवले होते. हा चित्रपट दुसरा कोणी नसून ‘दीवार’ आहे. जावेद-सलीम यांनी या चित्रपटात मध्यमवर्गीयांच्या वेदना आणि संघर्षाचे चित्रण करण्याचा प्रयत्न केला.
जेव्हा अमिताभ बच्चन यांचे करिअर अडचणीत आले होते
दिवंगत चित्रपट निर्माते श्याम बेनेगल यांनी सलीम-जावेद यांच्या व्यावसायिक भागीदारीवर आधारित ‘अँग्री यंग मेन’ या माहितीपटात नमूद केले आहे की दिवारसाठी अमिताभ बच्चन निर्मात्यांची पहिली पसंती नव्हती. त्यांनी लिहिले आहे – ‘दीवार’च्या वेळी अमिताभ बच्चन यांचे करिअर अडचणीत आले होते. तोपर्यंत त्याने अनेक फ्लॉप चित्रपट दिले होते. तरीही, सलीम-जावेद यांनी त्यांची क्षमता पाहिली आणि त्यांना 1973 च्या हिट ‘जंजीर’मध्ये विजयच्या भूमिकेत कास्ट केले. जंजीरनंतर त्यांनी पुन्हा अमिताभ बच्चन यांना ‘दीवार’मध्ये कास्ट केले आणि यावेळीही त्यांच्या पात्राचे नाव विजय होते. सलीम-जावेदच्या चित्रपटांनी अमिताभ यांना बॉलिवूडचा सर्वात मोठा सुपरस्टार बनवला.
राजेश खन्ना यांची जागा अमिताभ बच्चन यांनी कशी घेतली?
लेहरेन पॉडकास्टच्या एका जुन्या मुलाखतीत सलीम खान यांनी या चित्रपटासाठी राजेश खन्ना यांना पहिली पसंती असल्याचे सांगितले होते. अमिताभ बच्चन यांनी चित्रपटात कसा प्रवेश केला याची कथा आठवताना ते म्हणाले होते – ‘आदर्श आणि तडजोड करणाऱ्या कास्टिंगसारख्या गोष्टी आहेत. ‘दीवार’साठी अमिताभपेक्षा चांगला कोणीच असू शकत नाही, असे आम्हाला वाटले. ‘दीवार’चे निर्माते गुलशन राय यांनी राजेश खन्ना यांना साइन केले होते, पण अमिताभ बच्चन या कथेला बसतील असे आम्हाला वाटले. मग आम्ही आग्रह धरला आणि म्हणालो की हा चित्रपट बनवायचा असेल तर फक्त अमिताभच काम करतील. या चित्रपटाने कदाचित दुसऱ्या स्टारसोबत चांगले काम केले असते, परंतु हे आदर्श कास्टिंग नाही. नुसती तडजोड झाली असती.
1975 चा चौथा सर्वाधिक कमाई करणारा चित्रपट
सलीम खान आणि जावेद अख्तर यांनी ‘दीवार’ची कथा अवघ्या 18 दिवसांत लिहिली होती. या चित्रपटाने बॉलीवूडमध्ये अमिताभ बच्चन यांची ‘अँग्री यंग मॅन’ प्रतिमा मजबूत केली आणि 70 च्या दशकातील नवीन सुपरस्टार म्हणूनही त्यांची स्थापना केली. हा चित्रपट 1975 चा चौथा सर्वाधिक कमाई करणारा चित्रपट ठरला.
