झाकीर हुसेन
प्रसिद्ध तबलावादक उस्ताद झाकीर हुसेन यांची प्रकृती रविवारी अचानक बिघडली. त्यानंतर त्यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे. झाकीर हुसेन यांच्यावर अमेरिकेतील सॅन फ्रान्सिस्को शहरातील रुग्णालयात उपचार सुरू असून त्यांची प्रकृती चिंताजनक असल्याचे सांगण्यात येत आहे. हुसैन यांचे मित्र आणि बासरीवादक राकेश चौरसिया यांनी रविवारी ही माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, अमेरिकेत राहणारे 73 वर्षीय संगीतकार रक्तदाबाच्या समस्येने त्रस्त होते. ते म्हणाले, ‘हृदयाच्या समस्येमुळे हुसेनला गेल्या आठवड्यात सॅन फ्रान्सिस्को येथील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते.’ चौरसिया म्हणाले, ‘हुसेनची तब्येत बिघडली असून सध्या ते आयसीयूमध्ये दाखल आहेत. त्याच्या प्रकृतीबाबत आपण सर्वजण चिंतेत आहोत.
९ मार्च १९५१ रोजी मुंबईत जन्मलेले झाकीर हुसेन हे बालपणापासूनच कुशाग्र मनाचे आणि कलाप्रेमी आहेत. झाकीर हुसैन यांनी माहीमच्या सेंट मायकल हायस्कूलमधून शालेय शिक्षण पूर्ण केले. लहानपणापासूनच संगीताच्या दुनियेत नाव कमावलेल्या झाकीर हुसेन यांनी लहानपणापासूनच तबला वाजवायला सुरुवात केली. १९७३ साली जॉर्ज हॅरिसनच्या अल्बममध्ये झाकीर हुसैन यांनी आपल्या संगीताची जादू दाखवली. इथून झाकीर हुसेन यांचा संगीतमय प्रवास जगभर झाला.
अमेरिकेतून संगीताचे शिक्षण घेतले
झाकीरने वॉशिंग्टन विद्यापीठातून संगीतात डॉक्टरेट पदवी पूर्ण केली. त्याने 1991 मध्ये प्लॅनेट ड्रमसाठी ड्रमर मिकी हार्टसोबत अल्बमवर काम केले. या अल्बमसाठी झाकीर हुसेन यांना ग्रॅमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. हुसैन यांनी अनेक चित्रपटांच्या साउंडट्रॅकमध्येही आपली जादू जोडली आहे. झाकीर हुसेन यांना 1991 मध्ये संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. अटलांटा येथील उन्हाळी ऑलिम्पिकच्या उद्घाटन समारंभासाठी संगीत तयार करणाऱ्या संघाचाही तो भाग होता. ऑल-स्टार ग्लोबल कॉन्सर्टमध्ये सहभागी होण्यासाठी 2016 मध्ये अमेरिकेचे माजी अध्यक्ष बराक ओबामा यांनी व्हाईट हाऊसमध्ये आमंत्रित केलेले ते पहिले भारतीय संगीतकार आहेत. झाकीर हुसेन यांना भारत सरकारने 1988 मध्ये पद्मश्री, 2002 मध्ये पद्मभूषण आणि 2023 मध्ये पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित केले होते.
पैशाच्या कमतरतेचा सामना करत संगीताचा प्रवास निवडला.
झाकीर हुसेन यांनीही त्यांच्या बालपणात खूप संघर्ष केला आहे. झाकीर हुसैन यांना त्यांच्या कारकिर्दीच्या सुरुवातीच्या काळात अनेक आर्थिक समस्यांना तोंड द्यावे लागले. पैशांअभावी झाकीर हुसेन हे ट्रेनमध्ये जनरल डब्यातून प्रवास करायचे. इतकंच नाही तर जेव्हा त्याला जागा मिळत नव्हती तेव्हा तो ट्रेनच्या डब्यात वर्तमानपत्र पसरवून झोपायचा. पण नंतर झाकीर खानने आपल्या संगीताद्वारे जगात नाव कमावले. झाकीर हुसेन हे संगीतासोबतच चित्रपटांच्या जगाशीही जोडले गेले होते. एवढेच नाही तर झाकीर हुसैन यांनी हॉलिवूड चित्रपटांमध्येही काम केले आहे. झाकीर हुसैन यांना 1983 मध्ये ब्रिटिश चित्रपट Heat and Dust मध्ये काम करण्याची संधी मिळाली. या चित्रपटात झाकीर हुसैन यांच्यासोबत शशी कपूरही महत्त्वाच्या भूमिकेत दिसले होते.
