सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन
बॉलिवूड फिल्म इंडस्ट्री प्रत्येक हजार चित्रपटांपेक्षा जास्त उत्पादन करते. यापैकी काही अग्रगण्य चित्रपट बरीच कमाई करतात आणि घादार कापतात, तर काही बॉक्स ऑफिसमध्ये पडतात. चित्रपटांच्या दृश्यांना आणि कुरूप आदर्शांना आळा घालणारे ‘सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन’ (सीबीएफसी) चे सेन्सॉर बोर्ड देखील या बातम्यांमध्ये आहे. बॉलिवूडचे दिग्गज संचालक सेन्सॉर बोर्डाच्या कात्रीपासून बचाव करीत नाहीत. विशेष गोष्ट अशी आहे की या दिवशी 75 वर्षांपूर्वी सेन्सर बोर्ड तयार झाला होता. आज, 75 व्या वाढदिवशी, आम्ही सांगतो की सेन्सर बोर्ड चित्रपटांचे आई-वडील मानले जाते. तसेच, 12 हजार कोटी रुपयांचा उद्योग निकृष्ट करमणुकीपासून कसा संरक्षण करतो.
सीएस अग्रवाल सीबीएफसीचे पहिले अध्यक्ष होते
१ 50 .० च्या पहिल्या दशकात सिनेमा आणि समाजात प्रचंड बदल दिसले, जे भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर सुरू झाले. या कालावधीला भारतीय सिनेमाचा सुवर्णकाळही म्हटले जात असे. त्याच वेळी, नवीन कथेच्या चळवळीने सिनेमा आणि कथांनाही त्यांचा विस्तार आढळला. या कालावधीत, तत्कालीन सरकारने १ 195 2२ मध्ये ‘सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन’ (सीबीएफसी) यांनी १ 195 2२ आणि १ 198 33 च्या सिनेमॅटोग्राफी अभिनेता अंतर्गत वार केले. सीएस अग्रवाल सीबीएफसीचे पहिले अध्यक्ष होते. यानंतर, भारतीय सिनेमाने विकासाची गती पकडली आणि उद्योग व्यवसायात बदलू लागला. हे पाहून, बॉलिवूड चित्रपटांच्या कथांनी विविधता घेण्यास सुरुवात केली आणि सेन्सॉर बोर्ड नितांत गरजू होऊ लागला. या दिवशी सेन्सॉर बोर्ड सुरू करण्यात आला होता.
सेन्सर बोर्ड कसे कार्य करते?
नियमांनुसार, प्रत्येक चित्रपटाच्या सेन्सॉर बोर्डकडून प्रमाणपत्र घ्यावे लागेल. त्यानंतरच हा चित्रपट थिएटरमध्ये रिलीज झाला आहे. सामान्यत: हे प्रमाणपत्र घेण्यासाठी एखाद्याला 68 -दिवसाच्या प्रक्रियेतून जावे लागते. पहिला अर्ज दिला आहे ज्याचा पुनरावलोकन 1 आठवड्याच्या आत केला जातो. यानंतर, तपासणी समिती 15 दिवसांत चित्रपटाचा आढावा घेते. पुढील 10 दिवस अध्यक्षांच्या पुनरावलोकनासाठी राखीव आहेत. शेवटी, 36 दिवसांच्या काळात, कथेत कट आणि इतर गरजा केल्या जातात. त्यानंतरच चित्रपटाला प्रमाणपत्र मिळते आणि प्रदर्शित होते.
12 हजार कोटी रुपये
आम्हाला कळू द्या की सेन्सॉर बोर्ड आणि संचालक यांच्यात अनेकदा वाद आणि भांडण झाल्याचे अहवाल आहेत. यामागील कारण असे आहे की सेन्सर बोर्डाने आदर्शांचे संपादन आणि कथेचा समाजातील परिणामाचे आदेश दिले. ज्यामुळे सेन्सॉर बोर्ड आणि चित्रपट निर्मात्यांमध्ये बर्‍याच वेळा फरक आहेत. आज, दरवर्षी बॉलिवूडची उलाढाल 12 हजार कोटी पेक्षा जास्त आहे आणि 1000 हून अधिक चित्रपट प्रदर्शित होतात. या सर्व चित्रपटांना सेन्सॉर बोर्डाच्या प्रमाणपत्राच्या प्रक्रियेतून जावे लागेल. अनुराग कश्यपपासून ते अनेक मोठ्या संचालकांच्या सेन्सर बोर्डापर्यंत, न्यूज देखील मथळे बनवित आहेत. प्रसून जोशी सध्या त्यांचे अध्यक्ष आहेत.
